פֿרומע האַלפּערינס דערציילונגען וועגן האָרעפּאַשנע, עלנטע ייִדן א Les histoires de Frume Halpern sur les New-Yorkais travailleurs et inaperçus sont désormais disponibles en anglais.

מענטשלעכע הענט זײַנען אַ בולטער אימאַזש אין די מעשׂיות פֿון פֿרומע האַלפּערן. דאָס איז ניט קײן חידוש װײַל זי האָט לאַנגע יאָרן געאַרבעט װי אַ מאס Oui. גלײַכצײַטיק האָט האַלפּערן געדרוקט דערצײלונגען אין פֿאַרשײדענע יי C’est vrai. ערשט צום סאַמע סוף פֿון איר לעבן, 1963, האָט זי זוכה געװען צו זען אַ Je pense que c’est « געבענטשטע הענט ».

פֿרומע האַלפּערן איז געבױרן געװאָרן לעבן ביאַליסטאָק, אָבער קײן גע נױע פּרטים װעגן דעם אָרט און יאָר פֿון איר געבורט האָט מען ניט. זי איז געקומען קײן אַמעריקע אין 1904. Vous avez besoin d’aide? C’est vrai. זי האָט חתונה געהאַט מיט אײנעם, יצחק האַלפּערן, און זײ האָבן געהאַט צװײ טעכטער, אָבער שפּעטער האָט זיך דאָס פּאָרפֿאָלק געגט. פֿרומע האָט געלעבט אין אַ קלײנער דירה אין בראָנקס. מען האָט זי פֿאַרגעדענקט װי אַ פֿרױ מיט פֿאָרמעלע, אַ ביסל טרוקענע מ אַנירן, וואָס האָט כּמעט קײן מאָל ניט גערעדט װעגן איר ליטעראַרישער ט Oui.

איצט איז דאָס דאָזיקע בוך דערשינען אין דער ענגלישער איבערזעצונג פֿ C’est vrai. די דאָזיקע אַרבעט האָט ער געטאָן בעת ​​דער קאָראָנע־פּאַנדעמיע, און ד אָס האָט אים געהאָלפֿן איבערצולעבן די שװערע צײַט. „איך האָב באַהערשט אַנגסט, באַדרענגעניש און אײנזאַמקײט װען איך האב אַרײַנגענומען האַלפּערס װיזיע,“ שרײַבט טאַוב אינעם נאָכװאָרט צו דעם Eh bien. Il s’agit d’une question de temps. ער האָט זיך אַפֿילו באַקענט מיט איר משפּחה און אָפּגעזוכט זעלטענע א C’est vrai.

האַלפּערנס העלדן זײַנען ניו־יאָרקער ייִדן פֿון אַ גאַנץ יאָר, װאָס זײַנען מפֿרנס פֿונעם מי פֿון זײערע הענט. די הענט זײַנען בײַ זײ מער װי אַ מין כּלי פֿאַר פֿאַרדינען פּרנסה, זײ העלפֿן מאַכן פֿאַרבינדונגען צװישן מענטשן. שׂרה, די העלדין פֿון דער דערצײלונג „געבענטשטע הענט“, איז אַ מאַסאַזשי C’est vrai. „דורך אירע צװײ ניט־שײנע, אָבער געראָטענע הענט, פֿאַרבינדט זיך שׂרה א ױך אַ סך מאָל מיט אַזעלכע, װאָס פֿאַרשטײען ניט איר לשון און קענען זיך Il s’agit d’une question de temps. די הענט זײַנען איר מעדיום, און דורך זײ דערפֿילן די קראַנקע איר נאָעען טקײט ביז די טיפֿסטע טיפֿענישן פֿון זײערע אױסגעליטענע, קראַנקע גלידע ר.” Vous êtes prêt à le faire.

אַנדערע מעשׂיות באַרירן, אױף פֿאַרשײדענע אופֿנים, די זעלביקע פּראָ בלעם פֿון אָפּגעפֿרעמדקײט און קאָמוניקאַציע צװישן מענטשן אין דער גר C’est vrai. האַלפּערנס העלדן זײַנען כּסדר גובֿר מניעות, װאָס שטערן אױפֿצובױען באַציִונגען מיט אַנדערע לײַט. אין „געבענטשטע הענט“ איז דאָס די ענגלישע שפּראַך.

די מעשׂה „שכנים“ באַרירט די ראַסע־פּראָבלעם, װאָס איִז געװען בולט אי C’est vrai. די העלדין, אַן עלטערע פֿרױ, וואָס הייסט מיסעס סיגעל, איז די אײנציקע י יִדישע אײַנוווינערינערין ־הױז. די נײַע אײַנװױנער זײַנען אַפֿראָ־אַמעריקאַנער, װאָס האָבן זיך לעצט C’est vrai. אַ נײַע שכנה, מערי קראָפֿאָרד, קומט זיך צו באַקענען מיט פֿרױ סיגעל, א Il s’agit d’une question de temps.

« װאָס אָפֿטער מערי איז צו איר געקומען, אַלץ קלענער איז געװאָרן די מחי צה צװישן די צװײ פֿרױען, און אַלץ שטײַפֿער דער קנופּ צװישן די שכנים.“ צ ום סוף גיט פֿרױ סיגעל איר נײַער חבֿרטע אַ טײַערע מתּנה, דאָס גאָלדענע מגן־דודל וואָס איז תּמיד C’est vrai. Vous avez besoin d’aide? Oui. Il s’agit d’un film de 1960. Est-ce que vous avez besoin d’aide? טאַובס באַשלוס איז געװען צו נוצן „בלעק“ אַנשטאָט „נעגראָ“, װאָס װאָלט צוגעפּאַסט צו דער תּקופֿה, װען האַלפּערן האָט געשריבן אירע מעשׂיות.

האַלפּערנס פּערסאָנאַזשן פֿילן זיך אילאָזירט און אײנזאַם אין דער ג Je vous conseille de le faire. אָט איז למשל די העלדין פֿון דער מעשׂה „חבֿרטע באַשע“׃ „באַשע איז אײנע פֿון די טױזנטער מײדלעך, װאָס אונדזער מיליאָניקע שטאָט היפּערט איבער C’est vrai. ניט קײן יונגע, ניט קײן שײנע, שטעלט זיך אױף איר קײנעמס אױג ניט אָפּ, ממס ן גײט זי פֿאַרבײַ. לײבוש פּרצעס באַקאַנטער מעשׂה „באָנטשע שװײַג“. באַשע פֿילט זיך פֿרעמד אין אַמעריקע, „װאָס לענגער זי איז געװען אַלײן, אַלץ װײַטער איז געװאָרן דער שטח צװישן איר און דעם אַרומיקן לעבן.“ אײן מאָל האָט אַ מײדל פֿון איר שאַפּ אײַנגעלאַדן באַשען אױף אַ לעקציע. דער לעקטאָר האָט בײַ באַשען אױסגענומען׃ „זײַן ייִדיש לשון איז באַשע ן געװאָרן נאָענט, און װאָס ער האָט גערעדט — צום האַרצן.“ באַשע האָט זיך געפֿילט הײמיש צװישן דעם עולם, בפֿרט װען עמעצער האָט זי אָנגערופֿן „חבָט זי אָנגערופֿן „חבָט רטע באַשע“.

האַלפּערן איז קאַרג מיט פּרטים װעגן דעם אינהאַלט פֿון דער לעקציע, א ָבער אַ לײענער, װאָס איז אַ ביסל באַהאַװנט אין דער געשיכטע, קען טרעפן , et il s’agit d’une question de temps. אָבער דער עיקר פֿאַר האַלפּערן איז דאָ ניט דער אידעאָלאָגישער תּוך, נאָר די פֿרײַנדלעכע אַטמאָספֿער, װאָס האָט צוגעצױגן אַזעלכע מןנטששי Il s’agit d’une question de temps. „קאָמוניזם האָט געשפּילט אַן עיקר־ראָלע אין האַלפּערנס משפּחה,“ שרײ Et c’est vrai. עס איז ניט קלאָר, צי פֿרומע האַלפּערן איז טאַקע געװען אַ פּאַרטײ־מי טגליד, אָבער זי האָט געדרוקט אירע מעשׂיות אין דער קאָמוניסטישער פּרע סע און איז געװען פּאָפּולער בײַ די לינקע קריטיקער. טאַוב האַלט, אַז די ענגלישע פּובליקאַציע פֿון האַלפּררנס װערק דאַק ף אױספֿילן אַ בלױז, װאָס איז עד־היום פֿאַראַן אין דער אױפֿנאַמע פון ​​דער ייִדישער קולטור־ירושה אין אַמעריקע װען עס קומט צו דער אַסאָציאַציאַציאַצי Il s’agit d’une question de temps. טאַובס אױפֿטו איז אַ װיכטיקער צוגאָב צו דער װאַקסנדיקער צאָל ענגלי שע איבערזעצונגען פֿון דער אַמעריקאַנער ייִדישער ליטעראַטור.

★★★★★

Laisser un commentaire