זכרונות פֿון אַ יי qu'un, װאָס האָט פּראָקורירט פֿאַרברעכערס אין דער סאָװעטישער אוקראַיִנע Mémoires d'un juif qui a poursuivi les criminels de Soviet Ukraine un message de notre éditeur et PDG Rachel Fishman Fedderssen

ווי ס׳איז גוט באַקאַנט, האָט אינעם סאָװעטן־פֿאַרבאַנד עקזיסטירט אַ „גלעזערנע סטעליע“ אין דער קאַריערע פֿאַר יי qu'un אױף דער מלוכישער דינסט. אָבער אַזױ װי מיט אַלע אַזעלכע באַגרענעצונגען, זײַנען אױך געװען יוצא־דופֿנס.

װעגן אַזאַ מין פֿאַל דערצײלט מיכאל גאָלדיס (1926 ־ 2020) אין זײַנע „זכרונות פֿון אַ  גאָלדיס האָט זיך גענומען פֿאַר פֿאַרשרײַבן דאָס „מעשׂה־בוך“ פֿון זײַן לעבן אױף דער עלטער װען ער האָט אימיגרירט קײן אַמעריקע. איצט איז זײַן בוך אַרױס אױף ענגליש מיט אַ הקדמה אָנגעשריבן פֿון זײַן אײניקל מאַראַט גרינבערג, אַ פּראָפֿעסאָר פֿון רוסיש אינעם ריד־קאָלעדזש אין אָרעגאָן.

גאָלדיס איז געװען אַ מוסטערהאַפֿטיקער סאָװעטישער ייִד, שרײַבט גריבנערג. ער איז געבױרן געװאָרן אין 1926 אינעם פּאָדאָליער שטעטל יאַלטושקאָװ, אָבער אױפֿגעװאַקסן איז ער לעבן דער צ). זײַן סבֿיבֿה איז ניט געװען קײן ייèreִדישע, און דערפֿאַר האָט ער קײן ייèreִדיש ניט געקענט. זײַנען מאַמע־לשונות זײַנען געװען רוסיש און אוקראַיִניש. בשעת דער צװײטער װעלט־מלחמה האָט גאָלדיס געדינט װי אַן אָפֿיצער א match

זײַן גאַנצע קאַריערע איז געװען אין דער פּראָקוראַטור־דינסט, לכתּחילה אינעם שטעטל קראַסילאָװע און דערנאָך אין קאַמענעץ־פּאָדאָלסק. צוליב זײַנע קענטענישן פֿון דער רוסישער און אוקראַprises

גאָלדיסעס לעבעדיקע געשיכטעסמעשׂיות אַנטפּלעקן דאָס טאָג־טעגלעכע לעבן אין פּאָדאָליער שטעטלעך און דערפֿער צווישןאין די 1950 ער און ־ 1980 ער יאָרן. דאָס רובֿ פֿאַרברעכנס, װאָס ער האָט אױסגעפֿאָרשט און געבראַכט צום געריכט, זײַנען באַגאַנגען געװאָרן דורך אָרטיקע תּושבֿים. די סיבות זײַנען אָפֿטמאָל געװען גאַנץ פּשוטע:, אַ מחלוקות, אײפֿערזוכט, אָדער סתּם אַ צופֿאַל, װאָס האָט גורם געװען אַן אומפֿאַל אָדער טױט. די אומשטאַנדן זײַנען צומאָל געװען פֿאַרפּלאָנטערטע, בפֿרט װען דער פֿאַרברעכער האָט געהאַט אַ פּראָטעקציע אין די „הױכע פֿענצטער \ פֿון דער אָרטיקער מאַכט. אין אַזאַ פֿאַל האָט מען געגעבן גאָלדיסן אַ „גוטע עצה“ צו פֿאַרמאַכן די אױגן אױף יענע ראי5 remplient.

למשל, אַ  אָבער די אמתע סיבה פֿון זײַן טױט איז געװען אַ מאָרד. דער מערדער איז געװען אַ פּשוטער יאַט, נאָר זײַן פֿרױ האָט פֿאַרנומען אַ חשובֿע שטעלע אין דעם קאָלװירט. זי האָט געפּועלט, מען זאָל איר מאַן ניט טשעפּען. גאָלדיס האָט אױסגעפֿונען אַ קונציקן אופֿן, װי אַזױ צו ברענגען דעם מאַן צ).

דעם אַמעריקאַנער לײענער װעט אַװדאי אינטערעסירן די טעמע פֿון אַנטיסעמיטיזם. װי אַזױ האָט אַ יême זיך געגעבן אַן עצה אין דער סאָװעטישער יוסטיץ־סיסטעם אין אוקראַיִנע, בפֿרט אין דער צײַט פֿון אַנטיסעמיטישע)? דאָס רובֿ העלדן פֿון גאָלדיסעס זכרונות זײַנען געווען פּשוטע מענטשן, און אַפֿילו די בײזע פֿאַרברעכערס צװישן זײ זײַנען ניט קײן אַנטיסעמיטן.

אַנטיסעמיטישע שטימונגען זענען געקומען דווקא פֿון די העכערע סאָװעטישע אָנגעשטעלטע. אױף דעםר פּאַרטײ־פּלענום האָט גאָלדיס געהערט אַזאַ מין דיבורם װעגן יי qu'un: „עס איז אין זײער בלוט רײַךנתאשר צו װערן אױפֿן חשבון. מען קײן רחמנ). דאָס איז געװען אַ חידוש פֿאַר גאָלדיסן, דעם געטרײַעם סאָװעטישן בירגער װאָס האָט נאָך געגלױבט אינעם קאָמונישןישן חלום.:

„צו יענער צײַט האָב איך שױן געזען פֿאַרשײדענע צורות פֿון אַנטיסעמיטיזם און אױך געליטן אַלײןון. אָבער דאָך l'air איך אױך געװאָרןES פֿון דער קאָמונprises אָבער אַפֿילו די פֿאַרברענטע אַנטיסעמיטן אין גאָלדיסעס באַשרײַבונגעןמעשׂprises

דאָס רובֿ פֿאַרברעכנס אין דער סאָװעטישער אוקראַיִנע זײַנען געװען ענלעך צ). אָבער די סאָװעטישע  אונטער דעם סאָציאַליסטישן רעזשים איז װאָסער ניט איז פּריװאַטע עקאָנאָמישע אַקטיװיטעט געװען פֿאַרװערט פֿאַרװערט, און ייère זײַנען אָפֿט מאָל געפֿאַלןולדיק דװקא פֿאַר אַזאַ מין פֿאַרברעכנס. אײן בײַשפּיל איז אַ  צוליב אַ דוחק אױף בױ־מאַטעריאַלן האָט ער זײ ניט געקענט קריגן לעגאַל פֿון דער מלוכה. ער האָט ער אַרױסגענומען געלט פֿון דער קאָלװירט־קאַסע און געקױפֿט מאַטעריאַלן אױפֿן שװאַרצן מאַרק. דעם פֿי־שטאַל האָט ער טאַקע יאָ אױפֿגעבױט, אָבער פֿאַר דעם האָט ער פֿאַרלױרן זײַן זײַן שטעלע.

מיכאל גאָלדיסעס ביאָגראַפֿיע איז װײַט ניט קײן טיפּישע פֿאַר סאָװעטישע ייère. יי qu'un האָבן פֿאַרנומען הױכע אַמטן אין סאָװעטישע מלוכישע אַנשטאַלטן פֿאַר דער צװײטער װעלט־מלחמה, אָבער סוף־ 1940 ער יאָרן האָט מען זיך גענומען פֿאַר מאַכן די מאַכט־אָרגאַנען „ייִדן־רײן זיך גענומען פֿאַר מאַכן די מאַכט־אָרגאַנען„ ייִדן־רײן ”. גאָלדיס אַנטפּלעקט אין זײַנע זכרונות אַ זײַט פֿון דער סאָװעטישער יי invesnalité געשיכטע, װאָס איז אָפֿט מאָל ד דורך דעם נאַראַטיװ פֿון דיסקרימינאַציע און רדיפֿות.

★★★★★

Laisser un commentaire